Zoutbaden bestaan al heel lang

Eigenlijk is baden in zouten voor gezondheidsdoeleinden natuurlijk niet nieuw. Therapieën in de Dode Zee of met Dode Zeezouten worden immers al vele jaren toegepast bij allerlei gezondheidsklachten, met name huidproblemen als eczeem en ontstekingsziekten als psoriasis en artritis. De heilzame effecten van die therapieën zijn overigens voornamelijk anekdotisch, maar worden uiteindelijk grotendeels toegeschreven aan de mineralen van de zee, en dan met name aan magnesium. Heel interessant was daarom ook het proefschrift van een Australische biotechnoloog naar het daadwerkelijke effect van magnesium op de huidbarrièrefunctie én het afweersysteem. Een van de eerste en belangrijkste vragen daarbij was: komt magnesium eigenlijk wel door de huid?

Door de huidbarrière

Je zou denken dat magnesium – of welke stof dan ook – niet zomaar een gezonde huid met een normaal functionerende huidbarrière kan binnenvliegen. Transdermale opname is nog relatief nieuw en er is alleen nog maar op kleine schaal onderzoek gedaan. Uit deze onderzoeken blijkt het dus wel te gebeuren onder en dankzij bepaalde situaties. Omstandigheden zoals een verhoogde temperatuur of veranderde hydratatiecondities (bijvoorbeeld een hoge concentratie zouten in de omgeving/water) of met behulp van penetratiebevorderende stoffen. Bij een beschadigde huid, zoals in het geval van eczeem, kunnen de magnesiumdeeltjes waarschijnlijk een stuk ‘makkelijker’ de huid binnen. De onderzoekers toonden daarbij ook aan dat magnesium zorgde voor een beschermende reactie van de huid.

Effect op ontstekingsprocessen

Het Australische onderzoek toonde niet alleen aan dat magnesium de huid kan passeren, maar bekeek vervolgens ook het effect van het mineraal op het afweersysteem. Het is namelijk bekend dat een tekort aan magnesium een rol speelt bij bepaalde ontstekingsprocessen. Dat een bad van Himalaya magnesium verlichting kan bieden bij ontstekingsziekten als artritis en psoriasis is mogelijk terug te voeren op het directe effect van magnesium op bepaalde ontstekingsfactoren van het afweersysteem. Mogelijk ligt hier ook de verklaring voor positieve ervaringsverhalen over magnesium bij rosacea.

Opname via de huid

Voor een verklaring van de transdermale opname moeten we eerst ons grootste orgaan, de huid (met een oppervlakte van 1,5 tot 2 m2)  onder de loep nemen. Als barrière vervult de huid een belangrijke rol in ons immuunsysteem en verhindert het uitdroging. Tegelijkertijd scheidt de huid water, afvalstoffen en zout uit (bij transpiratie) en neemt het stoffen op. Het gaat daarbij om kleine vetvrije stoffen als nicotine, maar ook elektrolyten (zouten, zuren en hun tegenhangers basen). Op zich niets nieuws en allang toegepast. Denk maar eens aan nicotinepleisters, hormoonzalf of pijnstillers om te smeren.

De theorie van de zweetklieren

Wat betreft magnesium is er inmiddels overtuigend bewijs dat dit ook via de huid wordt opgenomen. Althans in de natuurlijke chloride-vorm zoals het Himalaya magnesium vlokken van PURI Health Products. Hoe dat precies werkt daar zijn de wetenschappers het nog niet over eens. De meest aansprekende theorie – over opname via de zweetklieren is van Dr. Richard Danel van het Magnesium Health Institute. Ook diverse andere onderzoekers denken dat dit het meest waarschijnlijk is. 
Net als in de nieren, zitten er aan het einde van de zweetklieren groepjes cellen die magnesium terugwinnen. Dit gebeurd als het (via urine of zweet) het lichaam wil verlaten. De theorie is dat deze cellen niet alleen magnesium tegenhouden, maar ook opnemen (bij voldoende hoge concentratie). Deze bijzondere cellen hebben we waarschijnlijk in de loop van de evolutie ontwikkeld. Dit verklaart ook waarom we niet allang massaal onder het magnesiumtekort zijn bezweken.

Wil je alle ins- en outs hierover weten? Lees dan meer op de website van het Magnesium Health Institute. 
Let op: even naar beneden scrollen voor de tekst over “Assumed transdermal uptake of magnesium”.  

Wat is het verschil met pillen?

Nog steeds wordt het meest gebruikt gemaakt van magnesium in pilvorm. Op zich is daar niets mis mee, maar bedenk wel dat naar schatting 60 tot 70% van het magnesium niet wordt benut door het lichaam. De maag kan maar een beperkte hoeveelheid verwerken. De rest wordt afgevoerd via de nieren, vandaar ook vaak gehoorde klachten van dunne ontlasting of diarree bij het gebruik van pillen.
Door de opname via de huid omzeil je het maag-darm kanaal. Het is duidelijk dat de transdermale opname snel terrein wint en dat de wetenschappelijke belangstelling hiervoor groeit.

Ontspan!

Voelt je huid toch wat droog aan na een zoutbad, dan kan je het beste een goede moisturizer of bodylotion gebruiken. Doe dit het liefst op de nog vochtige huid, zodat je het water goed kunt insluiten.